Δημιουργική αμφισβήτηση για υγιείς πεποιθήσεις

2024-04-29

Οι πεποιθήσεις μας δεν είναι απλά μια άποψη στην οποία έχουμε εναποθέσει την πίστη μας.

Είναι διαπιστώσεις στις οποίες καταλήξαμε, μέσα από την παρατήρηση και την μάθηση, οι οποίες αποδείχτηκαν «αληθείς», τουλάχιστον, αρκετές δεκάδες φορές.

Σαν τα πειράματα όπου για να ισχύει η υπόθεση - εξίσωση, χρειάζεται να προκύπτει το ίδιο αποτέλεσμα ξανά και ξανά.

Όπως για παράδειγμα «οι άνθρωποι είναι ανάξιοι εμπιστοσύνης», «τα γέλια στο τέλος βγαίνουν ξινά», «το χρήμα φθείρει χαρακτήρες» και τόσα πολλά άλλα.

Αυτό σημαίνει πως το μυαλό μας, ειδικά στις περιπτώσεις που προκαλείται οποιασδήποτε μορφής πόνου, συνθέτει και υιοθετεί θέσεις κατόπιν επαναλαμβανόμενης απόδειξης, ανεξάρτητα από το αν η σύνθεση των συγκεκριμένων πληροφοριών αποτελεί αποτέλεσμα ορθής λογικής σκέψης ή όχι.

Όμως, αυτή η λειτουργία δημιουργεί στεγανούς ορίζοντες, οδηγώντας μας σε γνωστικά σφάλματα, και αποκλείει μια πληθώρα άλλων εκδοχών, που δεν αποδεικνύονται εύκολα, προκειμένου να συντηρηθεί αυτό που έχει αποδειχθεί ως αληθές, με στόχο την προστασία μας.

Για παράδειγμα, δεχόμαστε ως θέσφατο πως η αγάπη άνευ όρων είναι ελάττωμα, παρότι την ασπαζόμαστε, κατά φαντασία τουλάχιστον, ως απαραίτητη λειτουργία για να βιώσει κανείς την αληθινή αγάπη.

Είναι όμως αυτό το αληθές;

Το γεγονός πως κάποιοι άνθρωποι είναι απαίδευτοι ή μη ικανοί σε τέτοιου είδους αγάπη, δεν σηματοδοτεί την ισχύ της άποψης πως η άνευ όρων αγάπη δεν υπάρχει, δεν λειτουργεί και προκαλεί βλάβες ή ακόμη και πως καταλύει την δεξιότητα για αυτοπροστασία.

Αντίθετα, αποδεικνύεται πως εμείς οι άνθρωποι κατά περίπτωση δεν έχουμε αναπτύξει αυτήν την ικανότητα με τέτοιο τρόπο, ώστε να μπορούμε να αγαπούμε και να αγαπιόμαστε άνευ όρων, ενώ ταυτόχρονα φροντίζουμε για την νοητική, ψυχική και σωματική μας ασφάλεια.

Η απουσία του σεβασμού και της ικανότητας της ασφάλειας μας, αποτελεί το ζητούμενο και όχι η αγάπη, με ή άνευ όρων.

Αυτήν την απόσταση που δημιουργεί η απουσία γνώσης, αποδείξεων και ικανοτήτων, την καλύπτουμε με μια πρόχειρη τοποθέτηση όπως η αγάπη άνευ όρων δεν υπάρχει. Και αυτό γιατί μάθαμε πως αγαπάμε και μας αγαπούν μόνο όταν είμαστε το καλό παιδί, όταν δεν λέμε όχι, όταν δεν κάνουμε λάθη, όταν είμαστε δυνατοί και τόσα πολλά ακόμη.

Όμως, το γεγονός πως ο γονιός μας ίσως μας απέρριπτε, για παράδειγμα, όταν κάναμε λάθη, δεν σημαίνει πως η αγάπη άνευ όρων δεν υπάρχει. Αλλά ίσως πως ο γονιός δεν ήξερε να μας αγαπάει πάρα τα λάθη μας, στηρίζοντας μας τόσο στο λάθος, όσο και στη διόρθωση του.

Είναι, δυστυχώς, εκατομμύρια οι στρεβλές πληροφορίες που περιέχονται μέσα μας.

Πληροφορίες που μας στερούν τη θέα ενός κόσμου πολύ διαφορετικού από αυτόν που αυτή τη στιγμή ζούμε και αντιλαμβανόμαστε μέσα και έξω.

Στερούμε από τον εαυτό μας το δικαίωμα μας σε πολλά θέματα, όπως στην αγάπη, στην ελευθερία, στην ειρήνη, στην ηρεμία, στην ασφάλεια, στην αυτάρκεια και σε τόσα ακόμη.

Ας αρχίσουμε να εξετάζουμε διαφορετικές εκδοχές όσων πιστεύουμε.

Ας αρχίσουμε να προκαλούμε τον νου μας σε νέες οπτικές και λειτουργίες.

Ας αρχίσουμε να πειραματιζόμαστε σε νέους τρόπους και μέσα από την προσωπική μας έρευνα ας επιστρέψουμε την ευθύνη εκεί που ανήκει, ανοίγοντας ένα νέο παράθυρο προς την λειτουργία του ηθικού και των απόψεων μας.

Άλλωστε, δεν υπάρχει μεγαλύτερη φυλακή, από το σκότος του νου που ζει με την ήχο των στεγανών απόψεων του.

Ας επιτρέψουμε, λοιπόν, στον νου μας να αναπνεύσει, αμφισβητώντας τον!

Μία καλή αφετηρία θα ήταν για παράδειγμα, να προσπαθήσεις να αμφισβητήσεις δημιουργικά τις απόψεις σου για την τιμιότητα. Δηλαδή, συνέλεξε και πρόσφερε αποδείξεις στον νου σου, πως η τιμιότητα είναι κερδοφόρα αρετή ακόμη και σε δύσκολες, δόλιες και πονηρές καταστάσεις.

Άλλωστε… ο τολμών… νικά… πρώτα τον ίδιο του τον εαυτό!


Αν θέλεις να διαβάζεις περισσότερα άρθρα σαν και αυτό, γίνε μέλος της παρέας μας, κάνοντας την εγγραφή σου στο NewsLetter του Compose a DreamLife.