en-Ατενίζοντας τους Άριστους

«Η αριστεία δεν είναι ποτέ κάτι τυχαίο. Είναι πάντα το αποτέλεσμα υψηλής πρόθεσης, ειλικρινούς προσπάθειας και έξυπνης εκτέλεσης. Αντιπροσωπεύει την σοφή επιλογή μέσα από πολλές εναλλακτικές, όπου η επιλογή και όχι η τύχη, καθορίζουν τη μοίρα», είπε ο Αριστοτέλης.

Πριν χιλιάδες χρόνια, σε αυτόν τον γεωγραφικό τόπο, η ανθρώπινη αριστεία ήταν τρόπος ζωής σε όλα τα επίπεδα της ανθρώπινης ύπαρξης. 

Και για να είμαστε ειλικρινείς, στην εποχή που ζούμε, αυτός ο τρόπος ζωής, στην ουσιαστική έκφρασή του, συνήθως είναι απορριπτέος από τον τρόπο που λειτουργεί η κοινωνία και οι άνθρωποι που την απαρτίζουν. 

Δεν είναι εύκολο να γίνει αντιληπτό πώς μπορεί κάποιος να γίνει άριστος, γιατί στο πέρασμα του χρόνου η προσοχή, οι εμπειρίες και η γνώση του ανθρώπου μετατοπίστηκαν κυρίως σε ένα μέρος της ανθρώπινης αριστείας. Αυτό των υλικών επιτευγμάτων. 

Όμως, οι υλικές επιτεύξεις όταν στερούνται ποιότητας και ουσίας δεν μπορούν να οδηγήσουν την ανθρώπινη συνείδηση στην τελείωση της, μέσα από την προσέγγιση της ηθικής, των αρετών και των αξιών.

Όση απόσταση και αν έχουμε αποκτήσει από έναν άριστο τρόπο ζωής, θα ήταν ωφέλιμο να ατενίσουμε ποιο είναι το περιεχόμενο μιας άριστης ζωής. .

Γιατί, η έμπνευση για την Αριστεία προσφέρει στον άνθρωπο μία γέφυρα, μέσω της οποίας μπορεί να κάνει το πρώτο βήμα για την απόκτηση ηθικών αρετών, που προκύπτουν από την επανάληψη ηθικών πράξεων.

Ο Άριστος Άνθρωπος είναι σπάνιο είδος της εποχής. Οι κοινωνίες στις οποίες εντασσόμαστε, τα πολιτικά και οικονομικά συστήματα, θα οδηγούνταν από την ανθρώπινη άνθιση και όχι από την ανθρώπινη παρακμή, αν οι άνθρωποι ήταν άριστοι. Εξάλλου, τα αποτελέσματα μιλούν από μόνα τους για την παταγώδη αποτυχία της όποιας προσπάθειας, ελλείψει ποιότητας, ήθους, αρετών και αξιών. 

Και αυτό δεν είναι μία απλή θεώρηση, αλλά κάτι με το οποίο πολλοί άνθρωποι έρχονται αντιμέτωποι καθημερινά. 

Η καρδιά της ανθρώπινης αριστείας ξεκινά να χτυπά όταν βρεθείς να ακολουθείς την προσωπική σου διαδρομή, όχι με σκοπό να νικήσεις τους άλλους, αλλά με σκοπό να αλλάξεις εσύ επίπεδο. Δηλαδή, να είσαι εξαιρετικά καλός σε αυτό που κάνεις, ξεπερνώντας σε κάθε περίπτωση και σε κάθε προσπάθεια τον εαυτό σου και μόνο, χωρίς να έχεις τον πόθο από φθόνο, να ξεχωρίσεις από την μετριότητα.

Αυτή η εσωτερική ευγενής διαδικασία είναι που οδηγεί έναν άνθρωπο στην προσωπική αρίστευση, αλλά και στην δημιουργία ενός ήρωα που κατόρθωσε το ακατόρθωτο. Το να σπάσει αρχικά το δικό του προσωπικό φράγμα αντίληψης των ίδιων του των δυνατοτήτων.

Η αριστεία του πνεύματος, η αριστεία της ψυχής και η αριστεία της πράξης συνυπάρχουν και εναρμονίζονται ως ένας κατερχόμενο στοιχείο, από την ύπαρξη, προς εκδήλωση μέσα από την ανθρώπινη υπόσταση.

Πλέον όμως, επικρατούν οι ποσοτικά «άριστοι» και όχι οι ουσιαστικά Άριστοι. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να μην ηγούνται οι ηθικώς υπερέχοντες, αλλά οι ηθικώς μη έχοντες. Έτσι, εκείνος που ουσιαστικά γνωρίζει και διέπεται από το ήθος, τις αρετές και τις αγαθές αξίες, παραγκωνίζεται, περιθωριοποιείται και κυβερνάται από εκείνον που δεν γνωρίζει και χαρακτηρίζεται από την ανηθικότητα, την έλλειψη αρετών και αγαθών αξιών.

Φυσικά, όλη την ευθύνη σε αυτήν την κατάσταση την έχει ο ηθικά άριστος. Ο οποίος, αν είναι πράγματι και ηθικά άριστος, δεν θα δεχτεί να οδηγείται από μη άριστους και σε επίπεδο ηθικής, λαμβάνοντας υπόψη του, πως κάθε φορά που επιλέγει να πρωτοστατεί η ηθική του, πιθανότατα να υπάρχει και ένα τίμημα εξαιτίας της μη ικανότητας ανάληψης της ευθύνης της ανηθικότητας εκείνων με τους οποίους θα έρθει αντιμέτωπος. 

Πόσο διαφορετικά θα ήταν τα πράγματα στις σύγχρονες κοινωνίες αν οι άριστοι κατείχαν αξιώματα, όπως σοφά πρότεινε ο παππούς Πλάτωνας;

Στην αρχαία Ελλάδα το «αιέν αριστεύειν», που πρωτοειπώθηκε από τον Όμηρο, ενσαρκωνόταν από εμβληματικές μορφές, που έμοιαζαν να έχουν υπεράνθρωπες ιδιότητες και ηθική στην πράξη, ενώ διακρίνονταν για την προσφορά τους στο πνεύμα, στην πολιτεία, στις επιστήμες, στις μάχες, στην τέχνη και σε τόσα άλλα. Αποτελούσαν σημείο αναφοράς για την κοινωνία και τον πολιτισμό και γίνονταν το έναυσμα για την επιδίωξη της αριστείας.

Είτε μας αρέσει, είτε όχι οι άριστοι είναι εκείνοι που έχουν δώσει το κάτι παραπάνω στην ανθρώπινη φύση. Είναι εκείνοι που κατάφεραν το ακατόρθωτο, που εισήγαγαν στην εποχή τους την καινοτομία, που έγιναν οι πρωτοπόροι και έδωσαν το μέγιστο της φύσης τους προς την εξέλιξη και την αλλαγή του συνόλου. Είναι εκείνοι που πρόσφεραν τον αληθινό πλούτο στην ανθρωπότητα. Έναν πλούτο που απολαμβάνουμε και στον οποίο προσβλέπουμε ακόμα και σήμερα. Διότι, η αριστεία είναι το μόνο νόμισμα που ταξιδεύει στους αιώνες με αναλλοίωτη αξία και μπορεί να αλλάξει την ποιότητα της ζωής του ανθρώπου.

Η αδυναμία και η μη επιλογή των ανθρώπων να βρουν την προσωπική τους διαδρομή προς την αριστεία, τους έχει κάνει να καλύψουν την απόσταση αυτή με τρόπους όχι και τόσο ηθικούς.

Όταν νιώθει κάποιος εσωτερικά πως έχει την ικανότητα και τα εφόδια να αριστεύσει σε κάτι, αλλά δεν επιλέγει να το κάνει είτε από άγνοια, είτε από βαρεμάρα, είτε επειδή κάπως ξεγελάστηκε, οδηγείται σε συμπεριφορές που όχι μόνο τον κρατούν μακριά από την άνθισή του, αλλά τον κατακρημνίζουν σε κάτι πολύ υποδεέστερο από αυτό που είναι.

Έτσι, για να καλύψει τον εγωισμό του, που υπερισχύει σε κάθε περίπτωση, επιδίδεται σε αθλήματα ψευδαισθήσεων που πιστεύει πως είναι ικανά να μετατρέψουν την μετριότητά σε ανωτερότητα. 

Κατ' αυτόν τον τρόπο επιλέγουν διαδρομές πονηριάς, εκμετάλλευσης, κακολογίας των άλλων, κουτσομπολιού, αργίας, φτωχής πνευματικότητας, κλοπής, υπονόμευσης και γενικότερα διαδρομών που ελλείπουν αρετών όπως αυτή της σωφροσύνης, του σεβασμού, της διαφάνειας, της ειλικρίνειας.

Το πρώτο «άθλημα» ψευδαίσθησης από το οποίο χρειάζεται να παραιτηθεί κάποιος, αν θέλει να κατευθυνθεί προς την προσωπική του αριστεία, είναι αυτό της υποκρισίας. 

Οι περισσότεροι άνθρωποι είναι υποκριτές. Και η υποκρισία μόνο αριστεία δεν προμηνύει. 

Αναρωτήσου πόσοι από τους ανθρώπους που γνωρίζεις ως συνεργάτες, γνωστούς, φίλους ή ακόμη και συγγενείς είναι βουτηγμένοι μέσα στην υποκρισία. Άλλο δείχνουν, άλλο κάνουν και άλλο είναι. Ένα μπερδεμένο κουβάρι που αν μη τι άλλο πρώτα από όλα βλάπτει τους ίδιους και έπειτα το περιβάλλον στο οποίο κινούνται. Και μετά αναρωτήσου και για εσένα. 

Είναι πολύ εύκολο πια στην εποχή των social media να στήσει κάποιος μία περσόνα την οποία υποδύεται εξαιρετικά. Ας κάνουμε μία μικρή επανάσταση, πηγαίνοντας κόντρα στο ρεύμα και ας ακολουθήσουμε την αυθεντικότητα μας, ακόμη και αν δεν "πουλάει", όσο "πουλάει" η περσόνα. 

Με απλότητα, λοιπόν, και ταπεινότητα αν μπορείς να αριστεύσεις στο να γίνεις καλός πατέρας, αρίστευσε σε αυτό και ας μην κρίνουμε τον μουσικό που προσπαθεί να αριστεύσει στην αρμονία. Αν προορίζεσαι να γίνεις καλός γιατρός, αρίστευσε σε αυτό και ας μην κρίνουμε εκείνον που μπορεί να αριστεύσει στην ηθοποιία. Αν προορίζεσαι να αριστεύσεις ως αθλητής, αρίστευσε σε αυτό και ας μην κρίνουμε εκείνον που μπορεί να αριστεύσει στη γλυπτική. Αν προορίζεσαι να γίνεις παρουσιαστής αρίστευσε σε αυτό και ας μην κρίνουμε εκείνον που μπορεί να αριστεύσει στη γενετική.

Ας πετάξουμε αυτό το μικρόβιο και ας βάλουμε πλώρη για όσα μας κάνουν να εκπροσωπούμε άξια την ύπαρξή μας. Αυτό είναι το πρώτο χρέος και η πρώτη μεγάλη ευθύνη του εν δυνάμει Άριστου Ανθρώπου. Και αν χρειάζεσαι έναν σύμμαχο σε αυτό το πρώτο βήμα σου, επέλεξε εντός σου την αγάπη και άσε την να σε πλημμυρίσει μέχρι που η ζεστασιά να μην αφήνει πια χώρο για παγερές μικρότητες.

Άλλωστε, ο Άριστος Άνθρωπος καίγεται από διακαή πόθο να εξαλείψει την κακοδαιμονία της υποκρισίας, του φθόνου, της μικροπρέπειας από τον κόσμο, ξεκινώντας από τον εαυτό του!

Ακολούθησε την άνθιση της ύπαρξής σου. 

Γιατί, τελικά τί περισσότερο μπορεί να είναι η ανθρώπινη αριστεία πέρα από την μόνιμη άνθιση της ομορφιάς της ύπαρξής.