Η σύγχρονη μάστιγα της ανειδίκευτης διάγνωσης

Χιλιάδες άρθρα κυκλοφορούν με αναφορές σε θέματα ψυχικής υγείας, διαταραχών και χαρακτηριστικών των υγιών ή μη υγιών προσωπικοτήτων.

Άρθρα που γράφονται από ειδικούς και μη, που αποσκοπούν στην ενημέρωση, στην έλξη κόσμου στα site, σε πωλήσεις, στην επίδειξη γνώσεων ή ό,τι άλλο.

Αυτή διάθεση μεγάλου όγκου πληροφορίας, σε σχέση με αυτά τα θέματα, αποδείχτηκε πως εσωκλείει πολλούς κινδύνους, των οποίων τα αποτελέσματα είναι ήδη ορατά.

Ο άνθρωπος έχει συχνά την τάση να ταυτίζεται με όποια πληροφορία του δώσει ανακούφιση, δικαίωση, εξήγηση, ανεξάρτητα από το αν ανταποκρίνεται στην αντικειμενική του πραγματικότητα.

Το μετά αποτέλεσμα αυτής της τάσης της ανθρώπινης αντίληψης, σε συνδυασμό με την πληθώρα πληροφορίας, έχει οδηγήσει πολλούς ανθρώπους να κάνουν αυτοδιάγνωση, ή να βγάζουν διαγνώσεις για τους άλλους, χωρίς να πληρούν τις ανάλογες προϋποθέσεις για ένα τέτοιο εγχείρημα.

Η διάγνωση είναι μια πολύ εξειδικευμένη δεξιότητα, την οποία, ως γνωστόν, δεν την διαθέτουν επαρκώς ούτε όλοι οι ειδικοί επί τέτοιων θεμάτων, απλά και μόνο επειδή κατέχουν γνώση επί του θέματος.

Αυτός είναι και ο λόγος που δημιουργήθηκαν ειδικά ψυχομετρικά τεστ, ώστε να υπάρχουν αντικειμενικά κριτήρια διάγνωσης, που έρχονται και συμπληρώνουν τον παθολογικό έλεγχο που χρειάζεται να έχει προηγηθεί.

Με απλά λόγια, οι σοβαροί επαγγελματίες του χώρου, πριν βάλουν όποιο τίτλο διαταραχής, έχουν χρησιμοποιήσει κάθε δυνατό μέσο εξέτασης, ώστε να διασφαλίσουν την ορθή διάγνωση, με σκοπό την ορθή χρήση τεχνικών για την επίτευξη εξυγίανσης.

Διαβάζοντας ένα άρθρο για τη ναρκισσιστική διαταραχή δεν σημαίνει πως είναι κάποιος σε θέση να κρίνει αντικειμενικά και ξεκάθαρα αν ένας άνθρωπος είναι πράγματι ναρκισσιστής, ή αν πρόκειται για έναν άνθρωπο με σαφή, ξεκάθαρα και μη διαπραγματεύσιμα όρια, που μας ενοχλεί ιδιαίτερα το πως προστατεύει τον εαυτό του.

Διαβάζοντας ένα άρθρο για τη ζήλεια , δεν σημαίνει πως μπορεί να βγάλει συμπεράσματα κάποιος αν πάσχει από διαταραχή ζηλοτυπίας ή αν η ζήλεια του είναι σε φυσιολογικά πλαίσια και αποτελεί ένα συναισθηματικό μηχανισμό άμυνας που ενεργοποιείται με πραγματικές αφορμές ή που έχει αναπτυχθεί έναντι κάποιου φόβου, ο οποίος αν λυθεί η ζήλεια θα αποχωρήσει.

Δεν είναι δυνατόν να διαβάζει κάποιος για την διαταραχή της συνεξάρτησης και να βγάζει διάγνωση για τον εαυτό του ή για το παιδί του, ή για τον σύντροφό του, όταν δεν μπορεί να ξεχωρίσει την βαθιά σύνδεση στις σχέσεις, από την εξάρτηση και δεν είναι καν σε θέση να δει την αντικειμενική εικόνα όλων των παραγόντων που οδηγούν σε διάγνωση συνεξάρτησης.

Και αν είναι δυνατόν να βγαίνουν ελαφρά συμπεράσματα για περιπτώσεις συναισθηματικής και νοητικής κακοποίησης (η σωματική δεν αναφέρεται γιατί συνήθως είναι αντικειμενικά διακριτή, αν και πάλι απαιτείται η εξέταση από ειδικούς).

Οι άνθρωποι που πραγματικά ανήκουν στα φάσματα αυτών των ιδιαίτερων περιπτώσεων, πέρα από το πως επηρεάζουν το περιβάλλον τους, είναι άνθρωποι που πονούν, που δυσφορούν, και βιώνουν μια μη ευχάριστη πραγματικότητα στη ζωή τους. Και το μόνο που χρειάζονται είναι βοήθεια, αγάπη, κατανόηση και σεβασμό, και όχι ρατσισμό που επιφέρει περαιτέρω προβλήματα στην ζωή τους.

Και φυσικά ας σταματήσουμε να βγάζουμε διαγνώσεις εκεί που δεν υπάρχουν.

Ας σταματήσουμε να βάζουμε ταμπέλες διαταραχών στον εαυτό μας και στους άλλους, για να καλύψουμε την ανάγκη μας να καταλάβουμε τι συμβαίνει ή για να βρούμε το δίκιο μας.

Ας σταματήσουμε να γινόμαστε σκληροί με τους ανθρώπους γύρω μας χαρακτηρίζοντας τους ως διαταραγμένες προσωπικότητες.

Είναι πολύ εξειδικευμένοι οι άνθρωποι που μπορούν να κάνουν διάγνωση στον τομέα τους, και σε εκείνους χρειάζεται να απευθυνόμαστε όταν νιώθουμε πως έχουμε την ανάγκη να κατανοήσουμε γιατί συμβαίνουν κάποια πράγματα στη ζωή μας.

Η πραγματικότητα του κάθε ανθρώπου είναι πιο πολύπλοκη και πολυπαραγοντική από όσο φανταζόμαστε, και απαιτείται μεγάλη δεξιοτεχνία για την διάγνωση της. Ειδικά στα θέματα ψυχικής υγείας, που αφορούν τον αόρατο κόσμο του κάθε ανθρώπου.

Στις δύσκολες καταστάσεις που μπορεί να βιώνουμε στη ζωή μας, δεν είναι λύση το να βάλουμε μια ταμπέλα στον απέναντι μας, επειδή νιώσαμε να βρίσκουμε το δίκιο μας μέσα από ένα άρθρο ή ένα post στα social media.

Έχουμε σκεφτεί άραγε πως πίσω από την ταμπέλα που θέτουμε σε κάποιον, μπορεί να κρυβόμαστε ως αιτία ακόμη και εμείς οι ίδιοι, καθώς δεν είναι καθόλου απίθανο να είμαστε εμείς η πηγή της κατάστασης;

Από την άλλη φυσικά υπάρχουν και οι περιπτώσεις αυτοδιάγνωσης, όπου κάποιος βγάζει συμπεράσματα για το τι του συμβαίνει, μέσα από ευκαιριακή πληροφόρηση. Με αποτέλεσμα είτε να κρύβεται και να δικαιολογείται πίσω από μία ταμπέλα, είτε να νιώθει ενοχές και να παίρνει όλο το βάρος της ευθύνης, της όποιας κατάστασης επάνω του.

Ας σκεφτούμε λίγο λογικά. Κατά πόσο είναι εφικτό όντας μέσα σε μία κατάσταση να μπορεί κανείς να δει τον εαυτό του πλήρως αντικειμενικά;

Αυτήν την αντικειμενικότητα πολλές φορές δεν κατορθώνουν να την επιτύχουν ούτε οι ειδικοί και θα την επιτύχουμε όντας μέσα σε μία προβληματική κατάσταση;

Χρειάζεται μεγάλη προσοχή από μεριάς μας, αλλά και μεγάλος σεβασμός προς τον εαυτό μας και τους άλλους για τα όσα βιώνουμε και μας δυσκολεύουν.

Απαιτείται η ανάλογη φροντίδα και η ανάλογη διαχείριση και προσέγγιση για να κατανοήσουμε τι συμβαίνει, ώστε να ανοίξουν οι δρόμοι της επίλυσης της όποιας δυσκολίας υπάρχει στη ζωή μας.

Κανένας από εμάς δεν είναι παντογνώστης και κάτοχος όλων των δυνατοτήτων και δεξιοτήτων. Ακόμη και ανάμεσα στους ειδικούς, δεν είναι επιτρεπτό σε όλους να μοιράζουν διαγνώσεις…

Κάτι το οποίο σημαίνει πως για τέτοια θέματα μπορεί να ομιλεί διαγνωστικά μόνο κάποιος ειδικός που του επιτρέπεται να κάνει διαγνώσεις!

Αν έχεις πόνους στην καρδιά θα πας στον παντογνώστη της παρέας σου, στην καφετζού, θα ανατρέξεις στις εφημερίδες και στα περιοδικά ή θα πας στον καρδιολόγο;

Το να απευθυνόμαστε σε κάποιον ειδικό, αντί του να βγάζουμε από μόνοι μας διαγνώσεις, είναι ένδειξη ωριμότητας και σεβασμού τόσο στη δική μας ύπαρξη και στην ευημερία της, όσο και στων άλλων.

Όλοι μας ανεξαιρέτως είμαστε μοναδικές και πολύπλοκες προσωπικότητες και όταν χρειαζόμαστε βοήθεια, η βοήθεια αυτή χρειάζεται να είναι εξειδικευμένη και εξατομικευμένη στις δικές μας ιδιαίτερες ανάγκες και χαρακτηριστικά.

Γι' αυτό, για τέτοιου τύπου προβληματισμούς και θέματα, απευθυνόμαστε σε εκείνους τους ειδικούς που κατέχουν το ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΔΙΚΑΙΩΜΑ να ομιλήσουν διαγνωστικά για τέτοια θέματα.

(Σημείωση : Για θέματα ψυχικής υγείας, διάγνωση μπορούν να δώσουν ΜΟΝΟ οι ψυχίατροι)

Αν θέλεις να διαβάζεις περισσότερα άρθρα σαν και αυτό, γίνε μέλος της παρέας μας, κάνοντας την εγγραφή σου στο NewsLetter του Compose a DreamLife.